طراحی غرفه نمایشگاه و اهداف طراحی غرفه در نمایشگاه ها
در این مطلب قصد داریم تا هدف از طراحی غرفه نمایشگاه و حتی حضور در نمایشگاه را مورد بررسی قرار دهیم. نمایشگاه ها به دلیل تولید و عرضه انبوه کالا در سده ی نوزدهم ظهور نموده اند. آنچه بعنوان نمایشگاه مد نظر است خاستگاه ها و ضرورت های پیچیده این دوران و مابعد آن را در بر می گیرد. فضا و مکان در عصر جدید دارای تعریف تازه ای شده است. در این تعریف جدید نسبت فضا با مکان زندگی انسان و فناوری های به وجود آمده در زندگی انسانی مورد توجه قرار گرفته است. از این رو نمایشگاه ها نیز بر اساس ساختار بصری خود و نوع معماری و طراحی که به خود گرفته اند کارکرد های متنوعی پیدا کرده اند. این کارکردها حول ارتباط با عرصه های مختلف زندگی انسان متمرکز شده است نمایشگاه های پارک لندن بیش از صد و پنجاه سال پیش با هدف به نمایش درآوردن تکنولوژی و جهان مدرن برگزار شد. اما قدمت نمایشگاه در ایران سابقه ای چهل الی پنجاه ساله دارند. که هر ساله تعداد زیادی از این نوع نمایشگاه ها در سطوح مختلف استانی , کشوری و بین المللی برگزار می شود. این نمایشگاه ها صرف نظر از کالا یا محصولی که ارائه می کنند دارای ساختاری مشابه و یکسان هستند مهم ترین علت این شبیه سازی در طراحی غرفه نمایشگاه نیز این است که ما جز چند نمونه ي استثنايي نمايشگاه به مفهوم مدرن و پسامدرن نداريم.
تعریف فضا و نمایش در طراحی غرفه نمایشگاه
پیش از شروع بحث در خصوص طراحی غرفه نمایشگاه بهتر است تا ابتدا تعریفی از فضا و نمایش داشته باشیم. تعریف فضا و نمایش ممکن است در جوامع مختلف بشری متفاوت باشد. در فرهنگ لغت آکسفورد تعاریف زیادی از فضا وجود دارد که عمده تعریف آن مربوط به کیفیت تهی بودن آن است. فضا محلی است که بتوان در آن آزادانه حرکت کرد. . فضا معمولا در تقابل با یک ماهیت مادی دارای شکل , بعد و جرم محک زده می شود. مفهوم نمايش نيز بر طبق فرهنگ لغت آکسفورد عبارتست از نشان دادن چيزي در يک مکان عمومي براي مردم براي لذت بردن آنها و يا براي اطلاع رساني و آگاه کردن آنها. اما واژه ي به معنای نمايش چيزي که معمولا مخفی است بيان حقيقت در مورد يک شخص يا يک موقعيت و نمايش آن و به معنای توصيف کامل یک تئوری يا نظريه طرح و همچنين مناسبتی که مردم مشاغل و غيره کالا های خود را به نمايش يا فروش میگذارند تعريف شده است.
مکان گزینی برای طراحی غرفه در نمایشگاه
بر طبق این تعریف، فضای نمایشگاه فضایی است که در آن عناصری همچون: نوآوری خلاقیت و فناوری جدید همچنین تجارت و رقابت برای نمایش و فروش محصولات و کالاها و ارائه خدمات نقش عمده ای بازی می کنند.
چند نکته هم در غرفه آرایی و طراحی غرفه نمایشگاه و همچنین فضای نمایشگاه مطرح می شود که در اینجا این نکات را بازگو می کنیم. اولین نکته در طراحی غرفه نمایشگاه این است که باید برای نمایشگاه مکان گزینی داشته باشیم. به این معنی که برپایی و طراحی غرفه نمایشگاه نیاز به مکان و فضای مناسب در بافت شهری و منطقه ای دارد. فضای اختصاص داده شده به نمایشگاه دارای نقش و ویژگی هایی است که آن را از سایر فضاها متمایز می کند. ترکیب بندی این فضاها و نیز عناصری که این فضاها را تشکیل می دهند دارای ارتباط دو سویه بیرونی و درونی هستند. همچنین در طراحی غرفه نمایشگاه توجه به مفهوم روح فضای نمایشگاه و خمیره آن بسیار مهم است. به طور حتم فضاهای نمایشگاه روی محیط پیرامون خود و سایر فضاهای اطراف تاثیر گذار است. این تاثیرات در طراحی غرفه نمایشگاه بسیار مهم است. در طراحی غرفه نمایشگاه نباید تاثیرات فناوری های جدید و تکنولوژی را در هر دوره فراموش کرد.
نقش طراحی غرفه نمایشگاه در تکنولوژی
طراحی غرفه نمایشگاه در تکنولوژی امروزه نقش اساسی بازی می کند. از طریق غرفه سازی و طراحی غرفه نمایشگاه می توان آخرین دستاوردهای روز دنیا را در زمینه مواد و مصالح مصنوعات و محصولات متنوع تجهیزات صنعتی و آخرین تغییرات که در نتیجه پیشرفته تکنولوژی در هر عرصه به دست آمده است را برای رونق تجارت و بازار مورد استفاده داد. این می تواند اصلی ترین نقش طراحی غرفه نمایشگاه باشد.
بنابراین غرفه سازی و طراحی غرفه نمایشگاه می تواند به عنوان فرصتی بسیار ارزشمند در تجلی بخشیدن به توان تکنولوژیک مطرح شود. همچنین نمایشگاه می تواند مکانی برای جلوه و عرضه امکانات و پیشرفت تکنولوژی و فناوری های مختلف در زمینه های تولید مواد و مصالح و شیوه های ساخت غرفه در فضاهای مختلف محسوب شود. با طراحی غرفه نمایشگاه فضا و کالبدی فراهم می شود تا به صورت در خور و مناسب دستاوردها و یافته های تکنولوژی در رشته های متنوع علمی و صنعتی به صورت یک آرمانشهر برای انسان عصر جدید متجلی گردد.
مهم ترین اهداف طراحی غرفه نمایشگاه
مهم ترین اهداف از طراحی غرفه نمایشگاه را ميتوان به صورت زير عنوان کرد. در طراحی غرفه نمایشگاه مهم ترین اقدامات نوآوری و استفاده از مواد و متریال تازه در ساخت غرفه نمایشگاه است همچنین نکته مهم در طراحی غرفه نمایشگاه استفاده هر چه کمتر از مصالح و متریال غرفه سازی است به گونه ای که فضا و کارایی آن را به نحو موثری افزایش داد تا بتوان از این فضا استفاده های بیشتری در خلق شیوه های مدرن تجارت استفاده نمود. فضاهای نمایشگاهی همواره مبتنی بر نوآوری هستند. توليد و ارائه مواد و مصالح ساختماني ارائه ی طراحي و شيوه ها و تکنيکهای ساختمانی خلق فرم هاي جديد معماری (که خود تابعي از امکانات تکنولوژيک هستند) و نيز بهره برداری اقتصادی از فضا که از اهداف اصلی عملکردی فضا در طراحی غرفه نمایشگاه است مواردی از اين گونه نوآوری ها محسوب میشوند.
ويژگي هاي اساسي فضا در طراحی غرفه نمايشگاه
صرف نظر از این که فضاهای نمایشگاهی چگونه و در چه شرایط محیطی طراحی و ساخته شده اند می توان مشخصات و ویژگی های مهم این فضاها را به شکل زیر استنتاج نمود: 1-آينده محوري در برابر سنت گرايي در طراحي غرفه نمایشگاه تلاش بر این است که پیوندهای گذشته گسسته شده و آینده نگری و آینه پردازی به صورت بسیار بارزی در آن دیده می شود. هدف عمده در طراحی غرفه نمایشگاه در فضاهای جدید کاهش مصالح و نیز افزایش فضا می باشد. این فضا مکانی برای ارائه دستاوردهای انسانی و فناوری های مختلف است که سعی شده در آن عدم وابستگی به طبیعت و نمایش برتری آن نسبت به طبیعت جلوه داده شود.
2-توليد انبوه و مجموعه اي در برابر ساخت سنتي
لوکوربوزيه در طراحي غرفه نمایشگاه فرانسه در نمايشگاه سان فرانسيسکو با انتفاد از شيوه هاي سنتي ساختمان اظهار داشت: "نمايشگاه هاي قرن اخير به سطح يک کعکاري غير منطقي سقوط کردند به طوري که به بيننده تصور خيالي يک کاخ يا خانه ي واقعي را ميدهند. ولي فکر ميکنم که بايد سنت نمايشگاه هاي قرن نوزدهم را دنبال کنيم (نمايشگاه آهن وشيشه) خلق يک فضاي قابل نمايش که دعوت به تماشا بکند و همزمان با ارضای جمعيت احساس و هيجان معماري را نيز به آنها عرضه کند يا در حل مسائل نمايشگاه صداقت به کار رود."
3-موقتي در برابر دايمي بودنساختمان هاي شهری براي اهداف دائمي ساخته میشوند اما طراحی غرفه نمایشگاه کاملا به عکس این مطلب عمل می کند. در طراحی غرفه نمایشگاه و فضای نمایشگاهی مسئله متحرک بودن و قابليت جابجايي نصب سريع و قابليت جمع آوری و بازکردن اجرای مختلف آن نقش اساسي ايفا می کند بنابراين روش طراحي و فرم دهي اين فضاها کاملا متفاوت و متمايز از ساختمان سازی شهری است. ساختمانهاي نمايشگاهي تغيير پذيرند، داراي مدولاسيون مشخص و در بسياري از موارد قابل تکثير هستند. همچنین میتوانند در زمينه های متفاوت سر همبندی شوند فضاها در طراحی غرفه نمایشگاه تنها در زمینه فناوری و مهندسی به کار می روند و تداعی کننده فرهنگ بومی نیستند اما به صورت کاملا روشني بيانگر و نماينده ي مسائل اجتماعي محسوب ميشوند و هر يک از جوامع غربي سعي در بازتاب و نمايش توانايی ها و برتری هاي خود بر ديگران در زمينه کسب تکنولوژی در فضای نمایشگاهی با طراحی غرفه نمایشگاه دارند.
4-تکنولوژي در برابر فرم
در طراحی غرفه نمایشگاه و غرفه سازی نمایشگاه محصولات و مصنوعات قابليت هاي شکل‌دهي و حالت پذيري بسیار محدودی دارند. هنر کار دست روي این محصولات انجام پذير نيست و به صورت توليد انبوه از کارخانه به مقصد حمل مي‌شود. اين محدوديت ها در دستاوردهای تکنولوژيک در ادامه خود توانايي طراح در طراحی غرفه نمایشگاه و خلق فرم هاي جديد و بديع را محدود مي‌نمايد. و در بسياري از مواقع به خلق فرم هاي تکراری و يکنواخت و تحميلی منجر می شود.
5-بروتاليزم در برابر آرامش بصري
عناصر سازنده فضاهای نمایشگاهی در طراحی غرفه نمایشگاه و ترکیبات به وجود آمده از این عناصر کاملا صنعتی شده است و در تقابل با روحیه لطیف طبیعت کاملا خشک و خشن به نظر می رسند. از آنجا که در دوران اخير شاهد غلبه ي صنعت و تکنولوژی بر طبيعت بوده ایم استاندارد شدن توليد و متریال غرفه سازی و طراحی غرفه نمایشگاه به نوعي خداحافظي با طبيعت شمرده مي‌شود. اين امر مورد نکوهش برخي از معماران طبيعت قرار گرفت. راسکين اين نوع طراحی غرفه نمایشگاه را مترادف با غلبه ی مهندسی معماری، خداحافظی با طبيعت و به صدا درآوردن ناقوس مرگ هنر توصيف کرد. اوج تکامل ايده ي انسان صنعتي از نظر خلق فضاهاي مدرن و بريده از طبيعت را در مرکز پمپيدو که در سال های هفتاد ميلادی نه با هنرمندي به مفهوم کلاسيک آن که با صنعتگری و فن سالاری تمام طراحي و ساخته شد ميتوان مشاهده کرد.
